ABD'de 1994 yılında gösterime giren Esaretin Bedeli filmi tüm zamanların en iyi film sıralamasında 9.3 IMDB puanıyla zirvede yer alıyor. Büyük küçük filmi izleyen herkesin favorisi haline gelen filmde gizlenen 10 subliminal mesaj ilk kez gün yüzüne çıktı.
Filmi izlerken fark etmediğiniz ancak bilinçaltınıza gönderilen bu mesajları okuduğunuzda inanın siz de çok şaşıracaksınız!
10- Sana Neden Red Diyorlar?
Esaretin Bedeli, Stephen King'in Rita Hayworth ve Shawshank'in Kefareti adlı kısa bir hikayesinden uyarlanmıştır. Kitapta Red karakteri; kızıl saçlı, orta yaşlı bir İrlandalı olarak tasvir edilir. Ama filmde Red'i Morgan Freeman oynar. Daha önce siyah tenli bir İrlandalı dünyada var olmadığı için bu durum biraz tuhaftır. Zaten Andy de Red ile ilk tanıştıklarında "Neden Sana Red Diyorlar" diye sorar. O sahnede Morgan Freeman bir cinlik yaparak bu durumun garipliğine vurgu yapmak için "Belki de İrlandalı olduğum için" der ve hafiften kameraya bakar gibi yapıp gülümser.
9- Umut İyi Bir Şeydir, Belki de En İyisi
Esaretin Bedeli bir hapishane filmi olsa da filmin ana teması özgürlük ve umut üzerinedir. Çünkü film bize, Müebbet hapis bile yeseniz, çok kötü şartlarda zorbalığın her türlüsüne de maruz kalsanız umut etmekten asla vazgeçmemelisiniz. Andy'nin Red'e yazdığı mektupta da vurguladığı gibi: Unutma Red umut iyi bir şeydir… Ama yönetmen filmin umut üzerine olduğunu ısrarla vurgulamak için filmi de bu kelime ile bitirmiş.
8- Hz. İsa ve 12 Havarisi İşte Bu Sahnede Resmedildi
Bir çok eleştirmen ve filmin fanlarına göre, Esaret Bedeli'nde çok sayıda dini sembol ve gönderme vardır. Mahkeme sahnesinde Andy'nin karısı ve aşığı için işledikleri günah denmesi ve cehennem vurgusu, Hapishane müdürünün "İki şeye inanırım disiplin ve İncil Tanrı'ya güvenin" sözü. Hapishanenin bir kiliseyi andırması Andy'nin bir rahip gibi hapishanedekileri ıslah etme çabası ve daha bir çok şey. Özellikle de çatıdaki sahne. Bu sahnenin İsa'nın son akşam yemeğine vurgu yaptığı söyleniyor. Buna inanmak için bir sebebimiz var mı? Aslında var. Öncelikle çatıda çalışmaya gidenlerin sayısı uyarlandığı kitaptakinden farklı olarak 12 kişidir. Hz İsa'nın 11 havarisi olduğunu düşünürsek bu durum tesadüften biraz fazlasıdır. Üstelik İncil'de İsa'nın son akşam yemeğinde havarilerin aksine şarap içmeyen tek kişi olduğu yazılır. Çatıda bira içmeyen tek kişi ise Andy'di. Bu ve benzeri daha bir çok gönderme, filmin dini bir alegori olduğu savını güçlendiriyor.
7- Morgan Freeman Özellikle Seçildi
Yapım şirketi Red karekteri için, Paul Nevman, Robert Redford, Clint Eastwood ve Harrison Ford gibi kişileri düşünse de filmin yönetmeni, özellikle Morgan Freeman'da ısrar eder. Gerekçesi ise Freeman'ın ruhani ve etkileyici bir ses tonunun olması. Andy karakteri içinse Tom Hanks, Johnny Depp, Nicolas Cage, Kevin Costner gibi oyunculara teklif gitmiş. Tom Hanks o sene Forrest Gump'ı çektiği için Kevin Costner ise su dünyasında rol alacağı geri çevirmişler. Nihayet rol Tim Robbins'a kalmış.
6- Yönetmen Frank Darabont Sıkı Bir Goodfellas Hayranıydı
Esaretin Bedeli filminin yönetmeni Frank Darabont, o dönemde sinemayla ilgi her kes gibi sıkı bir Martin Scorsese hayranıydı. Hatta öyle ki Filmi çektiği süre boyunca her pazar Scorsese'nin Sıkı Dostlar filmini tekrar tekrar izlemiş. Sıkı dostlardaki dış ses tekniği ve anlatıcı modelinin nasıl kullanıldığını bu filmden ilham alarak oluşturmuş.
5- Yönetmenin Eli İki Farklı Sahnede Görülüyor
Filmin giriş sahnesinde Andy arabada iken silaha mermi doldurur. Buradaki yakın plan çekimde kullanılan el aslında filmin yönetmeni Frank Darabont'a ait. Aynı şekilde Andy'nin hapishane duvarına çekiç ile ismini kazıdığı sahnede yine gördüğümüz yönetmenin eli. Bunun sebebi ise yönetmen bu sahneleri tam istediği şekilde yapabilmek için kendi elini kullanmıştır.
4- Morgan Freeman'ın Oğlu Filmde Fotoğrafıyla Yer Aldı
"Red" karakterini canlandıran Morgan Freeman'ın suç dosyasındaki vesikalık fotoğraf aslında gerçek hayattaki oğlu Alfonso Freeman'a ait. Morgan Freeman'ın filmdeki geriye dönüş sahnelerinde de yine oğlu kullanılmış Aralarındaki benzerlik o kadar fazla ki kimse bu durumu yadırgamıyor. Ayrıca Alfonso filmin kısa bir yerinde de görünüyor. Andy'nin ilk gecesinde şişman mahkumla dalga geçtikleri sahnede Fresh Fish diye tezahürat yapan kişi Freeman'ın oğlu Alfonso.
3- Shawshank Hapisanesi Gerçek mi?
Filmin en akılda kalan sahnelerinden biri de, Andy'nin diğer mahkumlarla de avluya getirildikten sonra kameranın yukarı çıkarak bize hapishaneyi dışarıdan gösterdiği sahnedir. Bizi yeni ve dehşetengiz bir dünyanın içine sokan bu nefes kesici sahne, yönetmene göre "herkesin en çok sevdiği, sahnedir. Peki bu bina gerçekten de bir hapishane miydi? Shawshank Hapishanesi olarak gördüğümüz yer. Amerikan iç savaşında eğitim üssü olarak kullanılmış 1896'dan sonra ise ıslahevine çevrilmişti. Ohia'nun Mansfield eyaletinde bulunan bu yarı ıslahevi yarı katedral bina, filmdekine benzer şekilde insanları sert yöntemler ve dini disiplinle eğiten bir kurum oldu. Filmden önce yıkılması planlansa da film sayesinde turistik bir yere dönüşünce restore edilip bir müze dönüştürüldü. Filmin iç sahneleri ise başka bir yerde çekildi. Çünkü o sırada ıslahevi kullanılmayacak kadar harabe durumdaydı.
2- İncil'de Görünen Ayet: Exodus
Hapishane müdürü incili açıp ta Andy'nin çekici saklamak için kutsal kitabı oyduğunu görünce büyük bir şok geçirir. Biz de en az müdür kadar şok oluruz bu zeki ve kurnaz hamleye. Ama daha kurnazı şudur: Görünen sahnedeki ayet: Exodus pasajıdır. İngilizce çıkış anlamına gelen Exodus, Yahudilerin Hz. Musa ile birlikte Firavun'un zulmünden Mısar'dan Kaçmalarını anlatır. Tevrat'ın ve Yahudi incilinin ikinci kitabı olan bu ayet. Andy'nin kaçışına dini bir gönderme yapan şık bir referanstır.
1- Kanalizasyon borusundaki çikolata
Filmin en can alıcı sahnelerinden biri de şüphesiz Andy'nin özgürlüğüne kavuşmak için kanalizasyon tünelinden dışarıya kadar yüzdüğü sahnedir. Red'in bize anlatımıyla tam 500 metre dışkı içinde yüzerek özgürlüğüne kavuştu. Bu sahnedeki koyu renkli sıvı aslında çikolata şurubu ve sıcak sudan yapıldı. Filmin çekildiği yeri ziyaret eden seyirciler tam o noktada hala yoğun bir kakao ve çikolata kokusunun hissedildiğini söylüyor.
