Kabızlık her yaştan insanda görülebilen ve toplumda en sık yaşanan sağlık sorunlarından biri. Kimi zaman kronikleşebilen ve ciddi bir hastalık haline gelebilen kabız farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Diğer ismi konstipasyon olan kabızlık kendi başına bir sorun olabildiği gibi çeşitli sağlık sorunlarına bağlı olarak gelişen bir komplikasyon da olabiliyor. Yani kabızlığın basit bir sorun olarak görülmemesi ve muhakkak doktora başvurulması gerekiyor.
Kabızlık sebepleri
Kabızlık farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilen bir durum, kabızlık nedenleri arasında en sık görülen yanlış beslenme. Lifli besinleri yeteri kadar tüketmemek kabızlığa neden olabiliyor. Ayrıca hareketsizlik ve stres de kabızlık nedenleri arasında yer alıyor. Bunlar dışındaki kabızlık nedenleri de şunlar:
- Aşırı inek sütü içmek
- Sürekli katı gıdalarla beslenmek
- Bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına yol açan sindirim sistemi hastalıkları ve metabolik hastalıklar
- Bazı ilaçlar
- Kolon ya da rektum kaslarındaki bozukluklar
- Bazı iltihaplı bağırsak hastalıkları
- Tuvalete çıkmayı ertelemek
- Hormonal denge bozuklukları
- Hamilelik
- Basur (hemoroid)
- Seyahat gibi çevresel faktörler
- Diyet
- Huzursuz bağırsak sendromu
- Bağırsak tıkanmasına neden olan tümör ya da polipler
Kabızlığa yol açan yiyecekler
Kabızlık sorunun beslenme ile direkt ilişkisi vardır, bazı yiyecekler kabızlığa neden olabilir. Kabızlığa neden olan yiyecekler şunlardır:
- Çikolata
- Süt ve süt ürünleri
- Muz (Özellikle de olgunlaşmamış muz)
- Pirinç
- Makarna
- Fast food olarak adlandırılan hazır yiyeceklerin fazla tüketilmesi
- Çikolata
- Kırmızı et
- Beyaz ekmek gibi işlenmiş tahıllardan üretilmiş yiyecekler
Kabızlık belirtileri
Kabızlık tanısı konulabilmesi için kişide bazı belirtiler olması gerekir, kabızlık belirtileri şunlardır;
- Bir hafta içinde 3 kereden az büyük tuvalete çıkma
- Dışkılamanın %25’ten fazlasının zorlukla yapılması
- Dışkılamanın %25’inden fazlasında bağırsakların tamamen boşalmaması
- Dışkılamanın %25’inden fazlasının sert dışkı olması
- Dışkıda kan bulunması
- Halsizlik
- Karın ağrısı
- Karında şişlik
- İştahsızlık
Kabızlığa iyi gelen yiyecekler
Sindirim sistemi ile ilgili tüm sorunlarda olduğu gibi kabızlıkta da doğru gıdaları tüketmek büyük önem taşıyor. Kabızlığa iyi gelen yiyecekler şunlar:
- Erik: Erik kabızlığa en iyi gelen yiyeceklerden biri. Aynı zamanda idrar söktürücü özelliği de olan eriği komposto olarak düzenli tüketmek kabızlık sorununu ortadan kaldırıyor.
- Elma: Elma lif açısından zengin bir meyve ve bu da kabızlığa karşı etkili olmasını sağlıyor. Elma bağırsak hareketliliğini artırıyor ve böylece kabızlığa iyi geliyor.
- Lahana: Yine lif açısından zengin bir sebze olan lahananın kabızlığı hem giderici hem de önleyici etkisi var. Çiğ lahana yemek bağırsakların çalışmasını sağlıyor, ayrıca haşlayıp suyunu içmek ya da suyunu sıkıp içmek de kabızlığa iyi geliyor.
- Ispanak: Sağlık kaynağı bir yiyecek olarak tanınan ıspanak aynı zamanda kabızlığa iyi gelen yiyecekler arasında da yer alıyor. Özellikle çiğ ıspanak kabızlığı gidermede çok etkili. Ispanağın da aynı lahana gibi haşlayıp suyunu içmek de kabızlığa iyi geliyor.
- İncir: İncir lif oranı en yüksek meyvelerden biri. İncir yemek kabızlığı hızlı şekilde ortadan kaldırıyor. İncirin tazesinin yanı sıra kurusu da kabızlığa karşı etkili. Akşamdan suya yatırdığınız kuru incirleri sabah aç karnına yiyerek kabızlık sorunundan kurtulabilirsiniz.
- Kayısı: Kayısının da hem tazesi hem de kurusu kabızlıkla mücadelede etkili. Düzenli olarak kuru ya da yaş kayısı yiyerek kabızlıktan kurtulabilmek mümkün.
- Pırasa: Kış sebzelerinin en lezzetli ve faydalılarından biri olan pırasa kabızlık konusunda da çok etkili. Lif açısından zengin olan pırasa ile kabızlıktan kurtulmak için pirinçsiz ve zeytinyağlı pişirmek gerekiyor.
- Zeytinyağı: Sabahları aç karnına 1-2 kaçık zeytinyağı içmek kabızlığı gideriyor. Zeytinyağının ülser, gastrit gibi mide sorunlarına karşı koruyucu etkisi de olduğunu eklemeden geçmeyelim.