Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Fulya Ağaoğlu hastalara önemli avantajlar getiren bu yeni yöntem sayesinde, en az yan etki ile başarılı lokal tedaviler yapılabileceğini belirterek “Özellikle tümörü ameliyatla çıkarılamayan hastalar için büyük bir umut ışığıdır” diyor. Ağaoğlu, MR Linac yöntemi hakkında merak edilenleri yanıtladı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
MR Linac nedir?
MR LINAC, son teknoloji ile çalışan bir radyoterapi cihazı. Güncel radyoterapi cihazlarında tedavi uygulanacak bölgelere X-ışını ile bakılarak saha ve kritik organlar kontrol ediliyor. MR Linac’ta ise tedavi alanının MR görüntülemesi yapılarak kontrol sağlanıyor. Radyoterapi uygulanmasında yine diğer tedavi cihazlarında olduğu gibi foton ışınları kullanılıyor.
MR Linac tümörü nasıl 12’den vuruyor?
Tedavide her gün MRG yapıldığı için tümör tam isabet vurulabiliyor. Bazen batında gaz yoğunluğu bile günlük değişirken bu cihaz sayesinde ayna gibi batın içi görülerek anlık yeniden hesaplama yapılıyor. Hasta kendi solunum hareketlerini cihaz kamerasında görerek uygun nefes alıp verme hareketi yapıyor ve tedavinin aktif bir uygulayıcısı rolünü üstleniyor.
MR Linac sayesinde kanserle mücadelede nasıl bir ilerleme sağlanacak?
Görüntü klavuzluğunda etkin radyoterapi uygulamalarının yapılması ile en az yan etki ile en başarılı lokal tedaviler yapılabilecek. Özellikle tümörü ameliyatla çıkarılamayan hastalar için büyük bir umut ışığı.
MR Linac yöntemi nasıl uygulanıyor?
Hastaların 3 boyutlu ve yoğunluk ayarlı radyoterapi hazırlığı için bilgisayarlı tomografi görüntüleri alınarak tedavi alan ve dozları hesaplanıyor. MR Linac’ta ise tomografi yanında manyetik rezonans görüntü de alınarak tedavi sahası belirleniyor. Radyoterapi öncesinde de yine cihazda MRG alınarak doğru alan olduğu kontrol ediliyor. Eğer organ hareketleri ve tümörün küçülmesi nedeniyle değişiklik varsa, doz hesabı tekrar yapılarak hastaya uygulanıyor. Tıpkı terzi dikimi gibi tümörün kalıbına uygun doz hesaplaması yapılıyor.
Yöntem hangi kanser türlerinde uygulanabilir?
Bu cihaz özellikle nokta atışı radyoterapi (Stereotaktik radyoterapi) ve etrafında radyasyona duyarlı organların olduğu tümörlerin tedavisinde uygun. 1-10 seans radyoterapi uygulamalarında tercih ediliyor. Ameliyat sonrası klasik 5-7 hafta radyoterapi alması gereken bir hastaya önerilmiyor. Özellikle pankreas tümörü gibi hareketli organların bulunduğu tümörlerin tedavisinde etkin rol alıyor.
MR Linac’ın yan etkileri var mı?
Radyoterapinin yan etkilerinin MR-LINAC için de aynı olduğu söylenebilir. Doku radyasyonla karşılaştığında kendini tamir etme kapasitesi normal çalışıyorsa zamanla eski haline dönüyor. Ama MR Linac ile daha küçük tedavi emniyet sınırları kullanılabilirse, radyasyon alan doku miktarı da azalacağından tamir işlevi daha etkin olabiliyor. Tedavinin bedeli yan etki olduğu zaman fayda/zarar dengesine bakılarak karar veriliyor. Kimi durumlarda yan etkiler de göze alınabiliyor.
Tedavi süresi nedir?
Tedavi seans sayısı 1-10 arasında değişiyor. Her seansta MR çekildiği ve yeniden planlama yapıldığı için cihazda yatış süresi ortalama 30-60 dakika oluyor.
Klasik radyoterapiden farkı nedir?
MR-LINAC cihazı ile verilen radyasyon diğer LINAC cihazları ile aynı, farkı ise tedavi sırasında hastaya MR çekilerek organ ve tümörün daha net görülmesi. Doku içine işaretleyici konulmadan solunum hareketleri de takip edilerek hedef tam isabet yakalanıyor.
Başarı oranı nedir?
MR-LINAC cihazı tüm dünyada yeni olduğu için başarı oranları da daha yeni raporlanıyor. Özellikle pankreas tümörleri için başarılı tedavi oranları tıp literatüründe yerini bulmuş durumda.
MR Linac’ın hastalara sağladığı faydalar nedir?
*MR Linac sayesinde günlük olarak tümör ve organların hareketi takip edilerek daha küçük alanlardan nokta atışı radyoterapi yapılabiliyor.
*Günlük batın gazlarındaki değişiklik gözlenerek yeniden radyasyon doz hesabı yapılabiliyor.
*Tümör içine iğne ile işaretleyici (marker) konulmaksızın tedavi sırasında izlenebiliyor.
*Özellikle yumuşak dokular çekilen MRG sayesinde daha net görülüyor ve tedavi planında bir değişiklik yapılması gerekiyorsa bu değişiklik anında yapılarak hasta yeni tedavi planından ışınlanıyor.
*Hasta kendi solunum hareketini takip ederek nefes hareketlerini ayarlıyor.